Leczenie ortodontyczne

Ortodonta trudni się leczeniem wad żuchwy oraz niewłaściwości i krzywych zębów. Co warto zapamiętać? Wada zgryzu opiera się na nieodpowiednim ulokowaniu zębów lub szczęki, co zatem prowadzi do niebagatelnych problemów związanych z artykulacją, zaburzenia symetrii twarzy – oddziałując negatywnie na wygląd i będąc przyczyną kompleksów w późniejszym wieku. Proces poprawy wady zgryzu jest długotrwały i pochłania średnio około 2 lat.

Czynniki powstawania wad zgryzu

Wady zgryzu dzielą się na wrodzone i nabyte. Do zniekształcenia szczęki może dojść już we wczesnym rozwoju dziecka, jeszcze w trakcie ciąży, jednak zwykle są to złe nawyki maluchów. Nieustanne ssanie kciuka czy niedobrze wymodelowanego smoczka, gryzienie przedmiotów (na przykład twardych klocków), zgrzytanie zębami, czy oddychanie przez usta powoduje deformacji szczęki. Także nieodpowiednie ułożenie dziecka podczas karmienia piersią, może powodować kłopoty. Na pierwszą wizytę kontrolną dobrze zaprowadzić dziecko w wieku około 7 lat. Dzięki temu ortodonta szybko wskaże możliwe zmiany i zadba o prawidłowy rozwój dziecka.

Dlaczego wizyta u ortodonty jest ważna?

Nieleczenie albo ignorowanie wady prowadzi do jej nasilenia, a to z kolei zwiększa ryzyko seplenienia i krzywizny zębów oraz może powodować niedogodności w jedzeniu, a także oddychaniu. Wadliwy układ szczęki wywołuje bóle zębów, ich rozchwianie lub przedwczesne ścieranie. Sprzyja to też zbieraniu się kamienia nazębnego i może być przyczyną tworzenia się chorób dziąseł, próchnicy, czy paradontozy.

Rodzaje wad zgryzu

Tyłozgryz – najczęściej występująca wada zgryzu. Dolne zęby chowają się za zębami górnymi, przy czym zęby przednie nie stykają się wzajemnie. Niekiedy górne siekacze są wykrzywione w kierunku górnej wargi, a twarz odkształca się poprzez cofnięcie żuchwy.

Przodozgryz – w tym przypadku to górne zęby chowają się za dolnymi. Powstaje widoczne przemieszczenie brody na przód.

Zgryz krzyżowy – zarówno zęby dolne jaki i górne, zachodzą na siebie nieregularnie na niektórych odcinkach lub w całym łuku zębowym.

Zgryz głęboki – górne zęby zachodzą i przykrywają 2/3 wysokości zębów dolnych. Powoduje to utratę symetrii twarzy ze względu na zmniejszenie dolnego odcinka. Tak ułożone zęby zbytnio się ścierają,  co prowadzi do chorób dziąseł i przyzębia.

Zgryz otwarty – zęby wcale nie stykają się ze sobą. Wada przeszkadza w żuciu pokarmu, a także w właściwej wymowie – zwłaszcza spółgłosek przedniojęzykowo zębowych (t, d, s, z, dz, c, n, ł). Zgryz otwarty powoduje wydłużenie twarzy i niedorozwój szczęki.

Stłoczenia zębów – pojawiają się wtedy, gdy zęby mają nieodpowiedni rozmiar w stosunku do zębodołów. Wyrastają poprzekręcane lub w niewłaściwych położeniach, w wyniku braku przestrzeni w jamie ustnej.

Zęby odseparowane – pomiędzy zębami są widoczne odstępy, powodowane nadmiarem miejsca w żuchwie.

Jak skorygować wady zgryzu? Kiedy zalecany jest ortodonta?

Korekcja wady zgryzu najczęściej rozpoczyna się od chwili wyrżnięcia zębów stałych, czyli około 11 roku życia, choć ortodonci zalecają zadbanie o prawidłowy zgryz w każdym wieku. Szczęki dzieci są znacznie bardziej plastyczne, niż szczęki osób dorosłych, dlatego leczenie jest łatwiejsze i spada ryzyko bólu lub powikłań, jednak korekcja zębów jest dostępna dla każdego.

Rodzaje aparatów na zęby

Aparaty ortodontyczne dzielą się na stałe — przyklejane do zębów specjalistycznym klejem oraz ruchome — możliwe do samodzielnego zdejmowania. Aparaty ruchome są częściej stosowane u dzieci, niż u dorosłych.

Aparat tradycyjny, metalowy — siłą, która prostuje wadę, jest w tym przypadku łuk połączony z metalowymi zamkami, które przykleja się do poszczególnych zębów i mocuje przy użyciu ligatur ortodontycznych. Dla uatrakcyjnienia, szczególnie dla młodszych pacjentów, istnieje możliwość doboru wielokolorowych ligatur. Dla ceniących większą estetykę możliwe są warianty z zamkami ceramicznymi, porcelanowymi, szafirowymi lub kryształowymi, które są niewidoczne na tle zębów. Sprawdzają się zwłaszcza u posiadaczy białych zębów.

Aparat lingwalny — zakładany jest odwrotnie niż ten tradycyjny, bo od wewnętrznej strony jamy ustnej. Projektowane są dla każdego pacjenta indywidualnie i usuwają dyskomfort związany z noszeniem aparatu na zębach, bo ten jest niewidoczny. Minusem tego aparatu jest początkowa trudność wyraźnego mówienia.

Aparat samoligaturujący — ten model aparatu na zęby różni się od innych budową. Łuk ortodontyczny przytrzymuje zestaw klapek, dzięki czemu drut jest ruchomy, a korekcja wady zgryzu trwa krócej.

Aparat Clear Aligner — to przezroczysta nakładka na zęby dopasowywana indywidualnie, która jest dobrym rozwiązaniem dla osób, które cenią estetykę. Aparat jest praktycznie niewidoczny, a dzięki temu, że można go zdjąć samodzielnie, jest łatwy w utrzymaniu higieny.

Ile kosztuje aparat ortodontyczny?

Koszty aparatów na zęby są określane na podstawie wybranego rodzaju. Najtańszymi aparatami są te tradycyjne. W ich przypadku ceny za jeden łuk rozpoczynają się od 1200 złotych. Nowsze rozwiązania, bardziej komfortowe – niemetalowe czy przezroczyste — wymagają większego nakładu. Ich ceny wahają się od 3 do 6 tysięcy. Koszt najdroższych aparatów lingwalnych może dochodzić do 9 tysięcy złotych.  Aparaty ortodontyczne są też dostępne do wzięcia na raty. Do ceny aparatu trzeba także doliczyć koszty wizyt kontrolnych, których ilość jest oparta o czas leczenia. Leczenie ortodontyczne może być refundowane przez NFZ dla dzieci poniżej 12 roku życia i tylko w przypadku aparatów ruchomych.

Jak dbać o aparat na zęby?

Dbałość o jamę ustną  w trakcie leczenia ma ogromne znaczenie. Aparat może początkowo wywoływać dyskomfort, ze względu na to, że znacznie łatwiej przyklejają się do niego pozostałości jedzenia. Należy myć zęby po jedzeniu i zrezygnować z pokarmów, które mogą przyklejać się do zamków i powodować ich odczepienie. Z kolei twarde produkty mogą trwale uszkodzić aparat.

Czy aparat ortodontyczny uniemożliwia leczenie zębów?

To, czy można naprawiać zęby w ciągu leczenia ortodontycznego, w głównej mierze interesuje pacjentów, co mają stały aparat. Nie można wyjmować go samemu, dlatego w obecności jakichkolwiek problemów konieczna jest wizyta u stomatologa ortodonty. Na początku leczenia aparatem ortodontycznym każdy pacjent powinien zadbać o to, aby jego zęby były w pełni wyleczone. W ten sposób minimalizuje się ryzyko wizyt naprawczych w czasie leczenia aparatem na zęby. Na dobrą sprawę nie ma zakazów naprawy zębów, jeśli pacjent nosi stały aparat na zęby.

Korzystanie z aparatu łączy się ze zwiększoną potrzebą troski o zęby. Ze względu na zamocowane zamki na zębach i pozostałe fragmenty konstrukcji aparatu ortodontycznego, czyszczenie osadów i resztek jedzenia jest nieco trudniejsze. To oznacza, że pacjenci korzystający z leczenia ortodontycznego muszą staranniej czyścić zęby, zwłaszcza w okolicach aparatu . Niedopilnowanie higieny w tym okresie, może oznaczać, że na wcześniej zdrowych zębach znajdą się próchnicowe zmiany. W takiej sytuacji należy zapisać się na wizytę u dentysty. Lekceważenie psucia się zębów ze względu na ortodontyczny aparat może spowodować nieprzyjemne skutki. Próchnica bez trudu atakuje na następne zęby, więc bezpieczniej zniwelować problem.

Leczenie w trakcie używania aparatu jest możliwe. Jeśli aparat utrudnia dostęp do popsutego zęba, można go ściągnąć na czas naprawy. Ten zabieg nie zagrozi skuteczności leczenia ortodontycznego.

Gabinet ortodontyczny